Transparant is doorzichtig
Transparantie betekent dat je de ander kan zien. Als je door een glazen ruit kijkt, zie jij degene aan de andere kant en diegene ziet jou. De zichtbaarheid is wederzijds. Het moet niet zo zijn als in een politieserie, dat je door een soort spiegel bekeken wordt waar je zelf niet doorheen kan kijken.
In samenleving en politiek, zowel nationaal als Europees, is de roep om transparantie steeds luider. Ook in ons veld is transparantie – en dan vooral in de vorm van openbaarmaking – inmiddels aan de orde van de dag, doorzichtigheid krijgt steeds meer gezicht. Met de Wet openbaarheid van bestuur, de nieuwe Wet open overheid en de Europese General Food Law zijn grote stappen gezet. Terwijl de aanvraag voor een werkzame stof nog in behandeling is, gaat EFSA de onderliggende studies in het aanvraagdossier al publiceren, zodat iedereen mee kan kijken. En ook wij maken veel openbaar via de Ctgb-website.
Die transparantie is een groot goed. Puur en alleen het feit dat de informatie in de aanvraagdossiers tot nu toe vertrouwelijk was, leidde tot wantrouwen in de samenleving. Wil een aanvrager informatie achterhouden? Wordt er wel kritisch en juist beoordeeld door de toelatingsautoriteiten? Dat iedereen al tijdens het beoordelingsproces kan meekijken, is in dat opzicht een enorme vooruitgang. Belangrijk is dan wel dat we met elkaar van gedachten wisselen op basis van een vergelijkbaar kennisniveau en vergelijkbare uitgangspunten. En er moet wat mij betreft wél een soort wederkerigheid in zitten. Want anders krijgen we de situatie van de spiegelruit in de verhoorkamer op het politiebureau. Als aanvragers en toelatingsautoriteiten informatie delen, maar een ander is niet bereid het achterste van zijn tong te laten zien en te vertellen wat hij ermee gaat doen, is er géén sprake van werkelijke transparantie en wederkerigheid. Als wij feiten openbaar maken, mogen wij verwachten dat de feiten blijven spreken, dat de ruit schoon blijft en niet vertroebelt tot matglas.
Kortom, van iedereen, of dat nu een aanvrager, toelatingsautoriteit, journalist, ngo, de politiek of een consument is, mogen wij transparantie verwachten over de bedoelingen. Feiten framen in een oneigenlijke context waardoor de betekenis verandert, hoort daar niet bij. Wij staan voor transparantie, maar verwachten die ook van de ander. Als iedereen transparant is, stimuleert dat het breed delen van informatie. Dan komen we samen verder in vertrouwen. Is dat niet eigenlijk het achterliggende doel?
Transparantie, het brengt onmiskenbaar uitdagingen met zich mee, ik praat er graag met u over door op onze Relatiedag!
Ingrid Becks
secretaris/directeur Ctgb
