Innovatie in gewasbescherming en biociden centraal thema op Ctgb-Relatiedag

Publicatie | 15-06-2017

In de bijdragen over gewasbescherming was er onder andere aandacht voor habitatmanagement ter ondersteuning van duurzame gewasbescherming, voor de inzet van nieuwe middelen die gebruik maken van RNAi-technologie en voor de mogelijkheden en onmogelijkheden van natuurlijke gewasbescherming in combinatie met chemische producten.

Aan de biocidenkant werden interessante innovaties gepresenteerd, bijvoorbeeld koud plasma als desinfectiemiddel en bestrijder van ziekteverwekkers en UV-licht als optie voor desinfectie maar ook ter bestrijding van aangroei op scheepswanden. Bij beide aandachtsgebieden was er aandacht voor het toenemend belang van de geïntegreerde aanpak, waarbij niet alleen de plaag, maar ook de ontstaansmogelijkheden en (soms letterlijk) de voedingsbodem van de plaag worden aangepakt. Dit principe is toepasbaar op zowel aantastingen in de land- en tuinbouw, als bij het bestrijden van overlast van ratten en muizen, zo bleek uit de illustratieve presentaties. In de persoon van enkele agrariërs en een spreker vanuit de ziekenhuiswereld kwamen ook de gebruikers aan het woord. Hieronder vindt u het volledige programma van de dag met de bijbehorende presentaties.

Omdat ook het Ctgb wilde leren van deze dag, was de inleiders gevraagd met name stil te staan bij de vragen:

• wat was de trigger om te innoveren?
• Wat is daar voor nodig?
• Welke belemmeringen worden ervaren?

De Ctgb-voorzitter gaf aan dat het college in Europa wil werken aan draagvlak voor reële aanpassingen in de regelgeving die innovaties ruimte bieden. Ook riep hij een komend kabinet op meer geld vrij te maken voor fundamenteel en toegepast onderzoek, maar zeker ook voor goede voorlichting aan de gebruikers in beide sectoren.

Aandachtspunten in de gewasbescherming

Tijdens de dag waren er twaalf deelsessies. Deze werden afgesloten met de gelegenheid voor vragen en discussie. Enkele opvallende aandachtspunten uit de deelsessies kwamen terug in het slotgesprek dat onder voorzitterschap van Ctgb-voorzitter Johan de Leeuw werd gevoerd door Nefyto-voorzitter Carlos Nijenhuis, voorzitter Platform Biociden Arno van Oosten, Anita Conijn namens het ministerie van Economische Zaken, Ronald Flipphi namens het ministerie van Infrastructuur en Milieu en Luuk van Duijn namens het Ctgb.
Zo kwam uit de deelsessies naar voren dat het voor een geïntegreerde benadering en meer natuurlijke gewasbescherming (bijv. natuurlijke vijanden) van belang kan zijn verder te kijken dan de individuele teelt of teler. Habitatmanagement en aandacht voor de ecologie zijn dan van belang. De panelleden zijn het er over eens dat dit vraagt om aanpassing ván en duidelijkheid ín de regelgeving, waarbij er met name vanuit het bedrijfsleven ook op snelle aanpassing wordt aangedrongen. Vanuit het Ctgb wordt opgemerkt dat we bij dergelijke aanpassingen – gelet op de gewenste harmonisatie – draagvlak in Europa nooit uit het oog mogen verliezen. Bij habitatmanagement is de mogelijkheid tot herstel van natuurlijke populaties na het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen (rekolonisatie) voor het Ctgb een belangrijke concretisering.
Met die vaststelling raakt het debat meteen aan het andere aandachtspunt dat uit het dagprogramma naar voren komt: innovaties en precisielandbouw dreigen het toch al complex etiket nog complexer te maken en dat is niet in het belang van de telers. Voorzichtig wordt de suggestie gedaan om (aansluitend bij het Activiteitenbesluit Gewasbeschermingsmiddelen) te kijken naar ‘gecertificeerde IPM’ als een oplossingsrichting. Dat zou betekenen dat de teler de ruimte krijgt om in laatste instantie naar eigen oordeel over de omstandigheden, in te grijpen en middelen (pleksgewijs) in te zetten, waarbij hij de gekozen toepassingen later verantwoordt. Goede registratie is daarbij een voorwaarde. De oplossing doet meer recht aan de deskundigheid van de teler en de specifieke omstandigheden.

Aandachtspunten biociden

Bij innovaties – en in het bijzonder bij innovaties op het gebied van biociden – speelt de bekende vraag naar de noodzakelijke schaalgrootte. Het terrein van biociden is naar producenten en middelen versnipperd en kent een heel groot aantal middelen en toepassingen; innovaties moeten komen vanuit het MKB. Vanuit het Platform Biociden meent Van Oosten dat de bestaande regelgeving voor de producenten leidt tot lange introductietermijnen en hoge kosten, die door deze sector niet of nauwelijks op te brengen zijn. Het Ctgb noemt voor dit vraagstuk de oplossing te werken in consortia; (gelegenheids)combinaties van bedrijven die eenzelfde stof of middel toegelaten willen hebben. In één van de sessies op de Relatiedag is deze optie vanuit de praktijk toegelicht door een spreker uit het bedrijfsleven. Dergelijke consortia zouden zich ook kunnen richten op de gezamenlijke introductie van een techniek, die in de biocidenpraktijk meerdere toepassingen kent. De sprekers zijn het met elkaar eens dat het feit dat de biocidenwereld sterk versnipperd is, niet bijdraagt aan dergelijke oplossingen. Daarnaast wordt op de Deense oplossing gewezen, waar de overheid vanuit de registratiebijdrage van bestaande biociden, een fonds vormt om de toelating van nieuwe middelen te subsidiëren. Ministerie en Ctgb geven aan dat suggesties ter vereenvoudiging van de regelgeving altijd welkom zijn, maar “de risico-afweging blijft het harde criterium" aldus Ctgb-directeur Van Duijn.

Ochtendprogramma

9.00	Ontvangst
9.30	Welkomstwoord – dr. ir. Luuk van Duijn, secretaris-directeur Ctgb
9.45	Key note: Parallel tussen personalized medicine en precisielandbouw prof. Alain van Gool PhD, professor Personalized Healthcare, Radboud university medical center
	Gewasbeschermingsmiddelen		Biociden
10.20	Innovatie in het licht van de verordening en de toelatingspraktijk dr. ir. Luuk van Duijn, secretaris- directeur Ctgb		Innovatie in het licht van de BPR-verordening en de toelatingspraktijk dr. Ingrid Becks-Vermeer, pl. verv. secretaris-directeur Ctgb
10.50	Pauze
11.15	Sessie A Verduurzaming van de voedselproductieketen: kansen en barriéres Dr. ir. Felix Bianchi, Wageningen Universiteit en Research centre, dep. Plantenwetenschappen	Sessie B Gewasbescherming komt vanuit de plant. Bestrijding komt van buitenaf. Over de ‘vergeten’ capaciteiten van planten  Pius Floris, directeur Plant Health Cure b.v.	Sessie A Toepassing van plasma in de agro-sector, biocidewerking prof. dr. Guus Pemen, Technische Universiteit Eindhoven, fac. Electrical Engineering	Sessie B Uitdagingen bij desinfectie in ziekenhuizen dr. Gijsbert van Willigen, Biologisch Veiligheids-functionaris Leids Universitair Medisch Centrum.
12.00 – 13.30	Lunch

Middagprogramma

13.30	Introductie: ir. Johan de leeuw - voorzitter Ctgb
	Gewasbeschermingsmiddelen		Biociden
13.55	Sessie C RNA-Based Biocontrols: een nieuwe technologie voor insectenbestrijding dr. Geert Plaetinck, Syngenta	Sessie D Ontwikkelingen rondom koud plasma in de gewasbescherming  dr. ir. Jantineke Hofland, Wageningen Universiteit en Research centre, Glastuinbouw	Sessie C In-situ gegenereerde biociden: Advanced Oxidation Technology  Ted Meij, Directeur Blygold Nederland Groep	Sessie D De ontwikkeling van een grensverleggende innovatie met UV licht om bio-fouling op scheepswanden te voorkomen.  ir. Roelant Hietbrink -General manager RunWell fouling prevention solutions, Royal Philips
14.45	Sessie E De toekomst voor kleine teelten  Anco van Garderen, Zachtfruit Schalkwijk B.V. En De natuur op mijn duurzame landbouwbedrijf  Peter Harry Mulder, akkerbouwer, Muntendam	Sessie F Innovatie voor verduurzaming  ir. Hinse Boonstra, Agricultural Policy & Stakeholder Affairs Manager, Bayer	Sessie E Knaagdierbestrijding, hou het praktisch! Johan van Rooij, manager Hygiene and pest control, Van Eck Bedrijfshygiëne b.v.	Sessie F Consortia for biocidal products An Ghekiere, Arche Consortia
15.30	Pauze
15.50	Plenair slotgesprek o.l.v. ir. Johan de Leeuw – voorzitter Ctgb Reflectie op de uitkomsten van deze dag op basis van de rode draad: Wat was de trigger om te innoveren? Wat is daarvoor nodig? Zijn er belemmeringen (in o.a. regelgeving)? Deelnemers: Carlos Nijenhuis, voorzitter Nefyto ir Arno van Oosten, voorzitter Platform Biociden Anita Conijn MSc, MT lid Plantgezondheid en Fytosanitaire Markttoegang bij het ministerie van Economische Zaken dr. Jochem van der Waals, senior beleidsmedewerker bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu dr. ir. Luuk van Duijn, secretaris-directeur Ctgb
16.30	Afronding ir. Johan de Leeuw – voorzitter Ctgb
16.45	Netwerk borrel