Nationaal specifieke elementen

Richtlijn | 28-10-2016

Criteria voor afwijken van Europese toelating vastgesteld

De Verordening voor gewasbeschermingsmiddelen geldt in alle Europese lidstaten, maar de omstandigheden en landbouwpraktijk zijn niet in alle lidstaten gelijk. Het gebruik van land en water verschilt. De lidstaten hebben daarom de mogelijkheid hiervoor nationaal specifieke elementen aan te wijzen. Vanwege het streven naar harmonisatie probeert het Ctgb zo min mogelijk af te wijken en neemt het in principe toelatingen van andere EU-lidstaten over. Nationaal specifieke elementen die Nederland wel meeneemt in de beoordeling zijn: uitspoeling naar grondwater, windsnelheid en drinkwaterwinning uit oppervlaktewater. Daarnaast houden we rekening met een aantal technische onderwerpen vanwege specifiek landbouwkundig gebruik in Nederland.

Nederland is bijvoorbeeld dichter bevolkt dan andere Europese lidstaten en heeft een intensief landbouwgebruik van de beschikbare grond. Een spuitvrije zone bij behandeling van een akkerbouwgewas van twintig meter die bijvoorbeeld in Duitsland is voorgeschreven, is hierdoor in Nederland niet haalbaar. Dit kan gevolgen hebben voor het gebruik in Nederland van een in Duitsland toegelaten middel. Het Ctgb zal daarop dan toch moeten beoordelen bij een wederzijdse erkenning van de ‘Duitse’ toelating. Hier proberen we dan met extra teeltvrije zones en driftreducerende maatregelen eenzelfde effect te bereiken om de veiligheid van mens, dier en milieu te waarborgen.

Hoe deze onderwerpen voor een aanvraag in Nederland beoordeeld moeten worden, kunt u lezen in onze werkwijze Beoordeling van onderwerpen m.b.t. specifiek landbouwkundig gebruik in Nederland.

Verder blijft het Ctgb altijd de vrijheid houden bij mogelijk onaanvaardbare risico’s voor mens, dier of milieu, een aanvullende beoordeling uit te voeren of een middel niet toe te laten.

Grondwater

Nederland is een delta met relatief hoge grondwaterstanden in combinatie met intensief grondgebruik. In ons land halen we circa 60% van het drinkwater uit grondwater, waarvan een gedeelte uit ondiepe grondwaterlagen. De combinatie van hoge grondwaterstanden en intensief gebruik, maakt Nederland kwetsbaar voor uitspoeling van gewasbeschermingsmiddelen naar het grondwater.
Windsnelheid

Nederland heeft ten opzichte van de andere lidstaten een relatief hoge windsnelheid, behalve ten opzichte van het Verenigd Koninkrijk (EU lid 31 januari 2020) en Ierland. Daardoor is de kans op verspreiding door de wind – drift - groter. Daarom maakt Nederland tot nu toe gebruik van eigen driftwaarden, behalve voor beoordelingen uitgevoerd door Verenigd Koninkrijk (EU lid 31 januari 2020) of Ierland. Momenteel werkt men in Europa aan een model waarmee de driftwaarden tussen verschillende Europese landen met verschillende windsnelheden vergeleken kunnen worden.

Drinkwaterwinning

Nergens in Europa beoordeelt men de risico’s van gewasbeschermingsmiddelen voor de drinkwaterwinning uit oppervlaktewater. Nederland kent als enig Europees land een (NL-)beslisboom voor de risicobeoordeling voor drinkwater uit oppervlaktewater. In voorkomende gevallen zal deze beslisboom voor de Nederlandse situatie aanvullend worden toegepast.

Harmonisatie

De Europese Unie kent het beginsel van vrij verkeer van goederen. Dat beginsel geldt ook voor gewasbeschermingsmiddelen; maar deze worden, gelet op de risico’s voor mens, dier en milieu, gereguleerd door bijzondere wetgeving, de Verordening gewasbeschermingsmiddelen. Het voordeel is dat aanvragers en toelatingshouders de Europese markt met minder administratieve lasten kunnen betreden. Voor burgers, professionele gebruikers en de agrarische sector is het voordeel dat overal eenzelfde middelenpakket beschikbaar is onder gelijke voorwaarden. Voor bijvoorbeeld de agrarische sector bevordert dit ook weer gelijke concurrentieomstandigheden. Gelet op deze maatschappelijke voordelen vormt de harmonisatie een belangrijk uitgangspunt.